بازدید وزیر میراث فرهنگی از قدیمی‌ترین مسجد غرب کشور
تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۲۲۳۷۰
ایسنا/لرستان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران از مسجد جامع بروجرد بازدید کرد.
نهم دی‌ماه عزت‌الله ضرغامی در سفر به بروجرد از مسجد جامع بروجرد شهرستان بازدید به عمل آورد.
مسجد جامع بروجرد یکی از برجسته‌ترین بناهای تاریخی لرستان بوده که با داشتن قدمتی چند صد ساله یکی از نخستین مسجدهای ساخته شده در ایران است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مسجد جامع بروجرد در قلب بافت تاریخی و در مرکز قدیمی‌ترین محله و هسته اولیه شکل‌گیری شهر در کنار بازار تاریخی واقع شده است.
معماری مسجد جامع بروجرد منحصر به‌فرد و یکی از شاهکارهای تاریخی معماری ایران بوده که هم ویژگی‌های معماری اسلامی و هم معماری باستانی ایران(معماری ساسانی) را در خود جا داده است.
بخش قدیمی‌تر بنا، گنبدخانه آن بوده که در ضلع جنوبی قرار گرفته است و به اعتقاد مردم محلی و نیز بر اساس شواهد معماری، پیش از تبدیل این بنا به مسجد، آتشکده‌ای بزرگ بوده است. معماری این بخش، مشابه چارطاق های دوران ساسانی است.
مسجد دارای دو درب غربی و شرقی است که به‌صورت غیرمستقیم به صحن اصلی باز می‌شوند. در جنوب صحن، گنبد و ایوان اصلی مسجد که قدیمی‌ترین بخش آن است قرار دارد و در ضلع شمالی نیز شبستان مسجد با ارتفاعی کمتر از سایر بخش‌ها قرار گرفته که در تابستان فضای خنکی را ایجاد می‌کند. ایوان جنوبی دارای دو گلدسته است که بعدها به مجموعه افزوده شده است.
بنای اولیه این مسجد به‌صورت مجموعه‌ای شامل مسجد، حمام، آب انبار، ساختمان غریب خانه، میدان و سایر متعلقات بوده که امروزه برخی آثار از بین رفته است.
بنای مسجد جامع از نظر شکل از نوع مساجد تک ایوانی است که دارای دو در ورودی در قسمتهای شرقی و غربی است.
بنا شامل یک حیاط مرکزی، ایوان، فضای گنبدخانه و شبستان‌های اطراف آن و یک شبستان وسیع زمستانی در طرف شمال حیاط مرکزی است. بنابر شواهد موجود، صفویان، زندیان و قاجار تعمیرات بنیادی در مسجد انجام داده‌اند و بخش‌هایی به آن افزوده‌اند.
این بنا با سابقه بیش از یکهزار سال یکی از مساجد شاخص اولیه اسلامی در ایران است که در طول تاریخ حیات خود دستخوش تغییرات و تحولاتی نیز واقع شده است.
مسجد جامع بروجرد در گذشته به‌صورت یک مجموعه شامل مسجد، حمام، آب انبار، غریبخانه(آبریزگاه کنونی)، میدان و سایر متعلقات بوده که امروزه برخی آثار از بین رفته‌اند.
بسیاری از مردم بر این باور هستند که مسجد بر روی آتشکده‌ای پیش از اسلام ساخته شده اما بر اساس پژوهشها و بررسیها، این موضوع قطعی نشده و تأیید و رد این مطلب به مطالعه بیشتر نیاز دارد.
قدیمی‌ترین آثار یافت شده در آن مربوط به اواسط قرن چهارم هجری یعنی دوره آل‌بویه است، البته نشانههایی از وجود مسجدی قدیمی‌تر از نوع مساجد اولیه ستون‌دار(احتمالاً قرن سوم هجری همانند مسجد جامع اصفهان) یافت شده که این مهم نیز نیاز به بررسی و مطالعه بیشتری دارد.
قدیمی‌ترین بخش به‌دست آمده از پژوهشها، تاکنون فضای زیر گنبدخانه است که مربوط به اواسط قرن چهارم هجری است و شواهد آن در عمق 180 سانتیمتری از کف فعلی مسجد به‌صورت سالم یافت شده است.
این فضا احتمالاً به‌صورت منفرد و در خارج از مسجد ستون‌دار اولیه(مانند گنبد نظامالملک در مسجد جامع اصفهان) ساخته شده است.
در دوره بعد یعنی زمان سلجوقیان این بنا آباد و از اعتبار کافی برخوردار بوده و تزئیناتی به آن افزوده شده که کتیبه آجری باقی‌مانده به خط کوفی در دیوار جنوبی گنبدخانه و بالای محراب گواه این مطلب است.
متن کتیبه فوق چنین است: «بسم الله الهم اغفر امر هذه القبه الصدر الا جل مجدالدین جمال الاسلام عزالملک ابو العز محمد بن طاهر بن سعید اطا اله بقائه»، پس از آن یعنی در زمان ایلخانی بنا دارای یک دوره رکود و فترت می‌شود که علت آن شاید مربوط به حملات ویرانگر مغول و زمین لرزه‌ای است که در سال 715 هجری در منطقه به‌وقوع پیوسته و باعث ویرانی بخش عمده شهر و بخش‌هایی از مسجد شده است.
بنا در دوره بعد یعنی زمان جانشینان تیمور دوباره احیاء و بخش‌هایی به آن افزوده می‌شود، این دوره شامل تعمیر گنبد ریخته شده دوره قبل و احداث ایوان و شبستان‌های شرقی، غربی و شمالی است.
طبق کتیبههای سنگی موجود در قسمتهای مختلف بنا در زمان صفویه در سالهای 1022، 1023 و 1091 هجری مرمت شده است.
سرانجام در دروههای زندیه و قاجاریه نیز تعمیرات و الحاقاتی از جمله اضافه کردن دو مناره در طرفین ایوان که تاریخ ساخت آن 1209 بوده، صورت پذیرفته است.
این بنا از مهم‌ترین یادگارهای معماری بر جا مانده از گذشته این شهر کهن و شناسنامه و شاهدی معتبر از دوران پیشین است که نیازمند بررسی و مطالعه و توجهات همه جانبهای است.
مسجد جامع بروجرد با شماره 228 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این اثر ملی به‌عنوان اخص‌ترین بناهای تاریخی لرستان و بروجرد در تمام ایام سال به‌ویژه نوروز مورد توجه مسافران و گردشگران است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی شهرستانها مسجد جامع اصفهان صفويه لرستان فهرست آثار ملی ایران قاجاریه ساسانی خط کوفی میراث فرهنگی میراث فرهنگی گردشگری و صنایع صفویه استانی اجتماعی استانی سیاسی استانی شهرستانها استانی اقتصادی حماسه 9 دی استانی ورزشی استانی فرهنگی و هنری استانی علمی و آموزشی استانی اجتماعی استانی سیاسی استانی شهرستانها استانی اقتصادی مسجد جامع بروجرد قدیمی ترین بخش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۲۲۳۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فیلم سینمایی «حکیم نظامی» ساخته می‌شود
محمدمهدی اسماعیلی بامداد چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه به منظور شرکت در ششمین مجمع جهانی گفت‌وگوی بین فرهنگی در باکو عازم آذربایجان شد و جمعه ۱۴ اردیبهشت ماه در آخرین روز از سفر خود از موزه تاریخ ادبیات شهر باکو بازدید کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه این بازدید ضمن برشمردن شخصیت‌های مشترک فرهنگی دو کشور گفت: به مفاخر بزرگ به عنوان زمینه‌های همگرایی بین دو کشور نگاه می‌کنیم؛ اینها جزو میراث مشترک فرهنگی ما به‌شمار می‌روند، ما قرن‌ها کنار یکدیگر زیست کردیم، این ظرفیت‌ها باید باعث افزایش برادری‌ها و همگرایی‌ها باشد نه اینکه موجب واگرایی شود.
وی با بیان اینکه هر کس تلاش کند تا این بزرگان را دست مایه واگرایی قرار دهد حتما دچار اشتباه راهبردی و خطای محاسباتی شده است، افزود: به میراث مشترک فرهنگی با کشور‌های همسایه به عنوان میراث مشترک تاریخی نگاه می‌کنیم و به آنها می‌بالیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: علاقه‌مند هستیم برای این مشاهیر فیلم‌های مشترک تولید کنیم؛ در ترکمنستان برای مختومقلی فراغی همین کار را می‌کنیم، در پاکستان نیز برای اقبال لاهوری کاری را در دست اقدام داریم؛ در سفر هفته گذشته به پاکستان برادران و خواهران پاکستانی به ویژه در شهر لاهور از این موضوع استقبال کردند.
اسماعیلی با بیان اینکه همه اشعار نظامی به زبان فارسی است و میراث مشترکی بین دو کشور به‌شمار می‌رود، افزود: امیدواریم ساخت مجموعه جدیدی را برای حکیم نظامی آغاز می‌کنیم؛ در همین راستا از همکارانم در وزارت فرهنگ جمهوری آذربایجان دعوت کردیم تا ما را در ساخت فیلم سینمایی در این باره کمک کنند.
موزه تاریخ ادبیات شهر باکو در قسمت قدیمی‌این شهر قرار دارد.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ساير حوزه ها
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد